Για πολλά χρόνια, πιθανότατα, ακούς και έχεις ασπαστεί την θεωρία ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος αναπτύσσεται μέχρι την ηλικία των 20+ ετών. Η αλήθεια είναι ότι στα χρόνια αυτά, τα οποία χαρακτηρίζουμε ως «παιδικά», η διαδικασία ανάπτυξης νευρωνικών κυκλωμάτων στον εγκέφαλο, συμβαίνει με ρυθμό καταιγιστικό!
Η επιπλέον αλήθεια όμως, που ήρθε τα τελευταία χρόνια να προστεθεί στην προϋπάρχουσα θεωρία, είναι ότι και στην (προχωρημένη) ενήλικη και γεροντική (!!) ζωή σου μπορείς να παράγεις νέα εγκεφαλικά κύτταρα.
Neurogenesis: Η διαδικασία όπου νευρικά βλαστοκύτταρα μετατρέπονται σε ώριμους νευρώνες! Τα νέα αυτά κύτταρα μπορούν να επισκευάσουν ή να αντικαταστήσουν νευρώνες που έχουν υποστεί βλάβη από εκφυλιστικές ασθένειες ή γήρανση αλλά και να αναπτύξουν περαιτέρω την πλαστικότητα του εγκεφάλου.
Θέση, «κλειδί», στην όλη διαδικασία όσο αναφορά την ανατομική του θέση στον εγκεφαλικό ιστό, ο ιππόκαμπος! Πολύτιμος σχηματισμός για την μνήμη, την μάθηση, το συναίσθημα και την διάθεση. Εκεί λαμβάνει χώρα και η νευρογένεση!
Κάποια σημαντικά στοιχεία που είναι καλό να γνωρίζεις
- Μείωση της νευρογένεσης στον ιππόκαμπο ενηλίκων πειραματόζωων, παρατηρείται μετά από: τραυματικό στρες, χρόνιο στρες, χρήση τοξικών ή (και) εξαρτησιογόνων ουσιών.
- Μείωση του όγκου του ιππόκαμπου παρατηρείται σε ορισμένους ασθενείς με κατάθλιψη.
- Το χρόνιο στρες επηρεάζει τον φλοιό και τον ιππόκαμπο σε επίπεδο νευροπλαστικότητας. Το στρες, άρα, μειώνει την παραγωγή νέων κυττάρων. Τα αντικαταθλιπτικά την αυξάνουν.
- Πολλά από τα νέα κύτταρα που δημιουργούνται δεν επιβιώνουν. Και εδώ υπάρχει πραγματικό challenge!
- H διαδικασία της μάθησης έρχεται να ενισχύσει την νευρογένεση. Επιπλέον περισσότερα νευρικά κύτταρα επιβιώνουν στον ιππόκαμπο των ζώων που μαθαίνουν καλά.
- Η διαβίωση σε εμπλουτισμένο από ερεθίσματα περιβάλλον ενισχύει επίσης τη νευρογένεση.
- Η στέρηση ύπνου μειώνει τόσο την νευρογένεση όσο και την επιβίωση των νέων νευρικών κυττάρων.
- Η άσκηση (κατά κύριο λόγο η αερόβια άσκηση) προάγει τόσο την νευρογένεση όσο και την ενίσχυση σε επίπεδο νευροτροφικών παραγόντων (BDNF),κάτι που προάγει την επιβίωση.
Μένει τώρα, σε επόμενο άρθρο να δούμε το πως οι κατάλληλοι διατροφικοί & συμπληρωματικοί χειρισμοί σε στενή συνάρτηση με την άσκηση μπορούν να επιτύχουν τα Golden standard της όλης διαδικασίας.
Μέχρι τότε: το νου σου.…
